Jak pomóc psu, który się boi?
W okresie sylwestrowym temat jest bardzo gorący, choć sytuacji, w których Twój pies może odczuwać stres jest znacznie więcej. Stresory to wewnętrzne lub zewnętrzne zdarzenia lub bodźce wywołujące stres. Możemy je podzielić na krótkotrwałe i długotrwałe.
Do najczęstszych przyczyn stresu u psów zaliczamy:
-
Głośne dźwięki i nagłe hałasy
- Fajerwerki, burze, głośna muzyka, odkurzacz lub prace budowlane mogą wywoływać niepokój.
- Psy mają bardzo czuły słuch, dlatego dźwięki mogą być dla nich bardziej przytłaczające niż dla ludzi.
-
Zmiany w otoczeniu
- Przeprowadzka, remont, przemeblowanie.
- Nowi domownicy lub ich brak (np. po wyprowadzce dziecka).
- Pojawienie się nowego zwierzęcia w domu.
-
Brak poczucia bezpieczeństwa
- Pozostawienie psa samego na długi czas (lęk separacyjny).
- Brak przewidywalności w rutynie dnia, np. nieregularne karmienie, spacery.
- Brak możliwości schronienia się w „bezpiecznym miejscu”.
-
Niewłaściwe traktowanie
- Krzyk, kary fizyczne lub surowe traktowanie.
- Stres mogą również wywoływać nieświadomie stosowane złe praktyki, np. wymuszanie kontaktu, gdy pies tego nie chce.
-
Konflikty z innymi zwierzętami
- Obecność agresywnych lub dominujących zwierząt w otoczeniu psa.
- Brak odpowiedniego wprowadzenia do nowego stada.
-
Problemy zdrowotne
- Ból, choroba lub inne problemy zdrowotne mogą wywoływać napięcie.
- Warto regularnie kontrolować zdrowie psa u lekarza weterynarii, aby wykluczyć ukryte przyczyny stresu.
-
Sytuacje społeczne
- Obecność dużej liczby osób (np. podczas imprez, odwiedzin).
- Kontakt z obcymi ludźmi lub psami, zwłaszcza jeśli pies jest nieśmiały.
- Zmuszanie do interakcji z osobami lub zwierzętami, które wywołują u psa lęk.
-
Brak odpowiedniej stymulacji
- Nuda i brak aktywności fizycznej lub psychicznej.
- Zbyt mało spacerów, zabawy czy wyzwań, np. łamigłówek węchowych.
-
Nadmiar bodźców
- Przebywanie w miejscach z dużą ilością hałasu, ludzi, pojazdów czy innych zwierząt.
- Zbyt intensywne zabawy z dziećmi lub innymi psami.
-
Podróże i wizyty u weterynarza
- Jazda samochodem, podróże w klatkach transportowych, samolotem czy pociągiem.
- Strach przed weterynarzem związany z nieprzyjemnymi doświadczeniami.
-
Zmiany w rutynie
- Inna pora karmienia, spacery o różnych godzinach, inne osoby zajmujące się psem.
- Wyjazdy opiekuna lub pozostawienie psa pod opieką innej osoby.
-
Hormonalne i biologiczne czynniki
- Cieczka u suczek lub obecność suczek w rui w okolicy.
- Problemy z równowagą hormonalną, np. niedoczynność tarczycy.
Oznaki stresu i strachu u psa
Pies wyrażający strach może pokazywać zarówno subtelne, jak i bardziej oczywiste oznaki. Warto nauczyć się je rozpoznawać, aby móc szybko zareagować i pomóc swojemu pupilowi. Oto najczęstsze objawy strachu u psa:
Subtelne oznaki strachu
- Zmiana postawy:
- Przykurczona sylwetka.
- Podwinięty ogon lub trzymanie go nisko.
- Napięcie mięśni:
- Sztywne ciało lub drżenie.
- Unikanie kontaktu:
- Odwracanie głowy, unikanie spojrzenia.
- Lizanie pyska lub częste oblizywanie się.
- Uszy i oczy:
- Uszy położone nisko lub przyciśnięte do głowy.
- Powiększone źrenice, rozszerzone oczy (tzw. „białka” widoczne wokół oczu).
- Ziewanie:
- Częste ziewanie może być oznaką stresu, nie zmęczenia.
Wyraźniejsze objawy strachu
- Głos:
- Szczekanie, skomlenie, wycie.
- Chowanie się:
- Ucieczka do łazienki, pod stół lub w inne „bezpieczne miejsce”.
- Zachowania kompulsywne:
- Kręcenie się w kółko, próby wykopywania dziur lub obsesyjne drapanie podłogi.
- Nadmierne ślinienie się lub ziajanie:
- Nawet gdy pies nie jest aktywny.
- Utrata kontroli nad potrzebami fizjologicznymi:
- Oddawanie moczu, kału lub wymioty pod wpływem strachu.
Reakcje ekstremalne
- Ucieczka:
- Próba wydostania się z mieszkania lub wyrywanie się na smyczy.
- Agresja wynikająca ze strachu:
- Warczenie, kłapanie zębami, próby ugryzienia (często wynikają z poczucia zagrożenia).
- Zamrożenie:
- Pies nagle staje w miejscu, nie reaguje na bodźce ani polecenia.
Kiedy lęk jest problemem?
Jeśli oznaki strachu są regularne lub bardzo intensywne (np. pies boi się fajerwerków, burzy, obcych osób), warto:
- Obserwować psa: Jakie sytuacje wywołują lęk i jak długo trwa reakcja?
- Skonsultować się z behawiorystą: Ekspert pomoże dobrać odpowiednie metody pracy.
- Porozmawiać z weterynarzem: Jeśli lęk wpływa na zdrowie lub codzienne funkcjonowanie psa, może być konieczne wsparcie farmakologiczne.
Jak wpierać psa, który boi się fajerwerków?
Strach przed fajerwerkami jest powszechny u psów, ale istnieje wiele sposobów, by pomóc im lepiej radzić sobie w tym trudnym czasie. Oto praktyczne wskazówki:
- Przygotowanie przestrzeni
- Stwórz bezpieczne miejsce: Wybierz cichy kąt w domu, gdzie pies będzie mógł się schować, np. pod stołem, w łazience lub w swoim legowisku. Możesz dodać koce i poduszki, by miejsce było przytulne.
- Zasłoń okna i włącz muzykę: Zasłony lub rolety pomogą stłumić błyski, a spokojna muzyka lub biały szum mogą zagłuszyć dźwięki fajerwerków.
- Zachowanie opiekuna
- Zachowaj spokój: Psy wyczuwają emocje opiekuna. Staraj się być spokojny i unikać nadmiernego pocieszania psa, bo może to wzmocnić jego strach.
- Nie karz psa: Jeśli pies szczeka, wyje lub drży, nigdy go nie karz – to tylko pogorszy sytuację.
- Przygotowanie psa
- Zapewnij odpowiednią aktywność: W dzień fajerwerków wybierz się z psem na długi spacer, aby zużył nadmiar energii i był bardziej zrelaksowany wieczorem.
- Nakarm psa wcześniej: Zadbaj o pełny żołądek przed rozpoczęciem hałasów, ponieważ stres może zniechęcić psa do jedzenia później.
- Użycie akcesoriów i środków wspomagających
- Kamizelki antystresowe (np. Thundershirt): Te obcisłe ubrania wywierają lekki nacisk na ciało psa, co działa uspokajająco.
- Feromony (np. Adaptil): Dyfuzory lub obroże uwalniające feromony mogą pomóc psu poczuć się bezpieczniej.
- Zabawki wypełnione smakołykami: Zabawki typu KONG wypełnione czymś pysznym mogą odwrócić uwagę psa od hałasów.
- Desensytyzacja i trening (na przyszłość)
- Praca z behawiorystą: Jeśli lęk jest bardzo silny, specjalista może pomóc dobrać odpowiednią terapię.
- Wsparcie farmakologiczne
W przypadku bardzo silnego lęku warto skonsultować się z weterynarzem. Może on przepisać:
- Leki uspokajające lub przeciwlękowe.
- Naturalne suplementy (np. na bazie tryptofanu lub melisy).
- Planowanie Sylwestra
- Zostań z psem w domu: Obecność opiekuna daje psu poczucie bezpieczeństwa.
- Unikaj spacerów po zmroku: Wyprowadź psa wcześniej, aby uniknąć niespodziewanych wybuchów.
Co robić w trakcie fajerwerków?
- Pozwól psu schować się tam, gdzie czuje się najbezpieczniej.
- Jeśli pies chce być blisko Ciebie – przytul go, ale staraj się zachować naturalność.
- Odwracaj uwagę psa zabawą, smakołykami lub grą w węchowe poszukiwanie przysmaków.
Pamiętaj!
Każdy pies jest inny, więc warto obserwować, co działa najlepiej na Twojego pupila. Jeśli lęk przed fajerwerkami jest ekstremalny, warto zacząć pracę nad tym problemem dużo wcześniej, aby zmniejszyć stres w przyszłości.