Zarażenia Giardia u psów i kotów.(*)
Co to jest Giardia?
Giardia duodenalis (znana również jako G. intestinalis lub G. lamblia) jest globalnym, szeroko rozpowszechnionym pasożytniczym pierwotniakiem występującym u ludzi i zwierząt, w tym psów i kotów. Pasożyt występuje powszechnie w gęsto zasiedlonych środowiskach, takich jak hodowle psów i schroniska dla zwierząt.
Objawy kliniczne
Giardia może powodować wodnistą, czasem przerywaną biegunkę u wszystkich gatunków, określaną jako giardioza. Jednak większość zarażonych psów i kotów nie
wykazuje objawów klinicznych.
Epidemiologia
Zarażenie patentne zwykle utrzymuje się przez kilka tygodni, a nawet miesięcy. Cysty Giardia w kale i środowisku są natychmiast inwazyjne dla innych zwierząt.
Pasożyt może przenosić się poprzez spożycie cyst z zanieczyszczonej ziemi, żywności lub wody pitnej, a do wywołania zarażenia potrzeba tylko kilku cyst.
Rozpoznanie
Zarażenia Giardia można zdiagnozować poprzez badanie kału (rozmaz bezpośredni) objawowych psów i kotów, flotację kału z wirowaniem (stosunkowo niska czułość metodami zagęszczania jak SAFC* lub MIFC* – o wyższej czułości) lub testem antygenowym, takim jak czuły i specyficzny kałowy Giardia ELISA. Pozytywne testy ELISA z kałem należy interpretować w odniesieniu do objawów klinicznych, ponieważ wiele klinicznie zdrowych psów i kotów uzyskuje wynik pozytywny, ale nie wymaga leczenia. (*SAFC – sodium acetate-acetic acid formalin concentration – metoda zagęszczania z octanem sodu, kwasem octowym i formaliną, MIFC – merthiolate iodine formaldehyde concentration – metoda zagęszczania z jodem, formaldehydem i mertiolanem).
Testy należy powtórzyć u zwierząt, u których objawy kliniczne nie ustąpiły. Należy to zrobić nie później niż 5 dni po zakończeniu leczenia w celu ustalenia, czy zarażenie nadal się utrzymuje. Późniejszy wynik dodatni, np. 2-4 tygodnie po zakończeniu leczenia może wskazywać na ponowne zarażenie. Jeśli zwierzę zostało poddane leczeniu, a obecność Giardia nie została potwierdzona, ale objawy kliniczne utrzymują się, zalecane są dalsze procedury diagnostyczne (np. w kierunku innych zarażeń pierwotniakami, przewlekłych chorób zapalnych jelit, alergii pokarmowej).
Leczenie
Gdy zdrowe zwierzę bez objawów klinicznych uzyskało wynik dodatni na obecność Giardia, leczenie nie jest zalecane. Uznaje się to za wynik przemijający i
nieistotny. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy leczenie mające na celu wyeliminowanie pasożyta jest częścią ogólnego programu zwalczania w hodowli lub schronisku.Terapia jest wskazana u zwierząt z dodatnim wynikiem testu Giardia wykazujących objawy kliniczne.
Zwalczanie
Wysokostrawna i lekkostrawna dieta może pomóc zmniejszyć biegunkę podczas leczenia. Dieta powinna być uboga w węglowodany, ale bogata w białko, aby
zahamować rozwój i namnażanie Giardia i Clostridium spp. Aby ograniczyć zanieczyszczenie cystami, środowisko należy oczyścić, osuszyć i zdezynfekować
wybielaczem chlorowym, chloroksylenolem lub czwartorzędowymi związkami amoniowymi. Miejsca należy następnie pozostawić do wyschnięcia przez 48 godzin
przed ponownym wprowadzeniem zwierząt. Posłania należy prać w temperaturze co najmniej 60°C.
Choroba odzwierzęca (zoonoza)
Ryzyko przeniesienia zarażenia przez psy i koty na ludzi uważa się za bardzo niskie. Genotypy Giardia specyficzne dla psów i kotów rzadko występują u ludzi, ale
odmiany ludzkie mogą krążyć w populacji psów i kotów. Zarażony człowiek może zatem być źródłem inwazji dla psa lub kota, co z kolei może stwarzać ryzyko
zoonotyczne. Pomimo że takie ryzyko jest niskie, osoby mające kontakt z zarażonymi zwierzętami, jeśli wykazują objawy kliniczne wskazujące na zarażenie,
powinny skonsultować się z lekarzem rodzinnym.
(*)Opracowane przez: Stowarzyszenie Polska Rada Konsultacyjna ds. Parazytoz Zwierząt Towarzyszących ESCCAP Polska.
Więcej informacji na temat pasożytów psów i kotów znajdziesz na stronie: esccap.pl
