Toksoplazmoza, jak jej zapobiegać?(*)
Toksoplazmoza jest szeroko rozpowszechnioną na świecie odzwierzęcą chorobą pasożytniczą, którą wywołuje jednokomórkowy organizm Toxoplasma gondii. Pasożyt
ten występuje w tkankach wielu gatunków zwierząt (ssaków i ptaków).
Jak możemy zarazić się Toxoplasma?
Do zarażenia dochodzi poprzez spożycie oocyst Toxoplasma (zanieczyszczone warzywa, owoce, woda) lub cyst tego pasożyta znajdujących się w surowym lub
niedogotowanym/niedopieczonym mięsie wieprzowym, baranim lub kozim.
Toksoplazmoza nabyta.
U zdrowych osób dorosłych zarażenie zwykle przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Objawy towarzyszące zarażeniu przypominają przebieg grypy – występują stany podgorączkowe, osłabienie, bóle głowy i mięśni, powiększenie węzłów chłonnych okolicy głowy. Ciężki przebieg toksoplazmozy obserwuje się u osób z
niedoborami odporności (wrodzone lub nabyte upośledzenie odporności, immunosupresja, długotrwała terapia przy użyciu środków przeciwzapalnych).
Toksoplazmoza wrodzona.
Zarażenie Toxoplasma jest szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży. W jego wyniku może dojść do zarażenia płodu, co może skutkować poronieniem lub ciężkimi uszkodzeniami u noworodka (wodogłowie, zwapnienia w mózgu, padaczka). U niektórych dzieci objawy zarażenia pojawiają się 3-12 miesięcy po urodzeniu.
Występują uszkodzenia w centralnym układzie nerwowym oraz w gałkach ocznych.
Toksoplazmoza wrodzona może rozwinąć się tylko podczas jednej ciąży. Kolejne nie są zagrożone. Podstawowym kryterium rozpoznania pierwotnej toksoplazmozy u ciężarnej jest fakt pojawienia się u niej przeciwciał klasy IgM anty-Toxoplasma, a kilka tygodni później klasy IgG.
Czy istnieje zagrożenie toksoplazmozą ze strony kotów?
Przy zachowaniu podstawowych zasad higieny kot nie stanowi zagrożenia dla ludzi! Nie jest też zagrożeniem dla kobiety w ciąży! Tylko koty, jako żywiciele ostateczni mogą wydalać z kałem oocysty – formy rozwojowe Toxoplasma gondii, które po 2-5 dniach stają się inwazyjne (tzw. sporulacja oocyst) i zachowują zdolność do zarażenia przez wiele miesięcy. Obecność pasożyta w kale kotów stwierdzana jest rzadko, jedynie u ok.
1% populacji. Zagrożenie mogą stanowić młode koty. Koty zarażają się najczęściej zjadając upolowane gryzonie i ptaki lub surowe mięso i narządy wewnętrzne
zarażonych zwierząt gospodarskich.
Co robić, aby koty nie stanowiły zagrożenia dla ludzi?
– codziennie opróżniaj kocią kuwetę (nie dochodzi do sporulacji oocyst)
– ograniczaj kotom możliwość polowania na gryzonie i ptaki
– nie karm surowym mięsem, stosuj karmy przeznaczone dla kotów
– regularnie odrobaczaj zwierzęta
Jak zapobiegać ryzyku zachorowania na toksoplazmozę?
– myj ręce zawsze po kontakcie ze zwierzętami, przed przygotowywaniem posiłku i przed jedzeniem, po czyszczeniu kociej kuwety i każdym kontakcie z ziemią
– zadbaj o to, aby Twoje dziecko umyło ręce po kontakcie ze zwierzętami i zabawie w piaskownicy
– używaj rękawic przy pracach w ogrodzie
– myj warzywa i owoce przed jedzeniem
– nie próbuj surowego mięsa w trakcie przygotowywania posiłków
– myj deskę do krojenia, naczynia i ręce po kontakcie z surowym mięsem oraz brudnymi warzywami i owocami
– chroń żywność przed owadami
– jeśli planujesz urodzenie dziecka lub jesteś w ciąży, pamiętaj o wykonaniu badania krwi w kierunku Toxoplasma gondii.
(*)Opracowane przez: Stowarzyszenie Polska Rada Konsultacyjna ds. Parazytoz Zwierząt Towarzyszących ESCCAP Polska.
Więcej informacji na temat pasożytów psów i kotów znajdziesz na stronie: esccap.pl
